پیشنهاد عمان به ایران

عمان ایده ایجاد تاسیسات منطقه ای غنی سازی اورانیوم تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی را پیشنهاد کرده است. واشنگتن پیشنهاد عمان را پذیرفته و می‌خواهد تأسیسات مشترک غنی‌سازی اورانیوم در خارج از ایران قرار گیرد

این پیشنهاد در حالی مطرح شده که امروز (11 خرداد 1404) آمریکا یک پیشنهاد رسمی به ایران برای توافق هسته‌ای ارائه کرده است. این پیشنهاد شامل توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران و ایجاد یک کنسرسیوم منطقه‌ای برای تولید سوخت هسته‌ای با مشارکت ایران، عربستان، سایر کشورهای عربی و آمریکا می‌شود. همزمان، گزارش محرمانه آژانس نشان می‌دهد ایران ذخایر اورانیوم نزدیک به گرید تسلیحاتی خود را افزایش داده و توانایی تولید سوخت برای حدود 10 سلاح هسته‌ای را دارد.

🔵موضع ایران: ایران، همان‌طور که در گفت‌وگوی اخیر عباس عراقچی با رافائل گروسی تأکید کرد، غنی‌سازی را حق قانونی خود می‌داند و آن را "غیرقابل مذاکره" خوانده است. ایران همچنین نگران است که انتقال ذخایر اورانیوم به خارج (مثلاً به روسیه) در صورت خروج دوباره آمریکا از توافق، برنامه هسته‌ای‌اش را از صفر آغاز کند. این موضع با اظهارات پیشین مقامات ایرانی، از جمله سخنگوی وزارت خارجه، مبنی بر ادامه غنی‌سازی به‌عنوان یک اصل غیرقابل مذاکره هم‌خوانی دارد.

🔵مزایا برای ایران: این پیشنهاد می‌تواند فشارهای بین‌المللی را کاهش دهد و با حفظ نظارت آژانس، به ایران اجازه دهد به سوخت هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز دسترسی داشته باشد، بدون اینکه متهم به اهداف نظامی شود.  

🔴چالش‌ها: ایران احتمالاً با این طرح مخالف است، زیرا غنی‌سازی داخلی را نماد خودکفایی و دستاورد ملی می‌داند. همچنین، تجربه خروج آمریکا از برجام در سال 2018 اعتماد ایران به چنین توافقاتی را کاهش داده است.  

🟣دیدگاه آمریکا: آمریکا با حمایت از این طرح، به دنبال محدود کردن برنامه غنی‌سازی ایران و جلوگیری از دستیابی احتمالی به سلاح هسته‌ای است. این پیشنهاد همچنین می‌تواند تنش‌های منطقه‌ای را با مشارکت کشورهای عربی کاهش دهد.

🔸نگرانی‌های اسرائیل: با توجه به مواضع تند بنیامین نتانیاهو و گزارش‌های اخیر، اسرائیل ممکن است این طرح را کافی نداند و همچنان به تهدیدات نظامی علیه تاسیسات هسته‌ای ایران ادامه دهد.

➕پیشنهاد عمان تلاشی دیپلماتیک برای کاهش تنش‌ها و ایجاد توازن بین خواسته‌های ایران و نگرانی‌های غرب است. اما با توجه به مواضع سخت‌گیرانه ایران در مورد غنی‌سازی و بی‌اعتمادی به آمریکا، پذیرش این طرح البته فعلا از سوی تهران بعید به نظر می‌رسد. نتیجه این مذاکرات به نشست‌های آتی و واکنش ایران به پیشنهاد آمریکا بستگی دارد.